-
ŚWW. KOSMA I DAMIAN
Historia Parafii
Cerkiew w Telatyczach zapewne istniała juz w XVI w. Zachowany dokument z 1629 r. świadczy o niekorzystnym stosunku kolatorów do świątyni i duchownych. Pozostając pod taką "opieką" trudno nie wyobrazić sobie jaki był stosunek do duchownego, do Domu Bożego ale i czasy były przełomowe, podyktowane propagowaniem unii kościelnej przez kolatorów, którzy byli rzeczywistymi władzami ludu i duchownych. O istnieniu zaś parafii świadczą księgi metrykalne z lat 1777-1801. Według Klirovoj Vedomosti z 1900 r. cerkiew została zbudowana w latach 1799-1802 r.
Do czasów współczesnych zachowała się orginalna Księga Metryk z lat 1827-1834, skąd wiadomym jest, że parafię stanowiły wsie Pieszczatka, Siemichocze, Stowpcy ( Stołby ), Tymianka i Wierzchpol ( Werpol ). Liczba parafian w 1847 wynosiła 978 osób.
W 1870 r. otwarto cerkiewno-parafialną szkołę z 13 chłopcami. Liczba parafian w 1878 r. wynosiła 1095 osób. w latach 80-tych założono szkołe gramoty oraz narodnoje uczyliszcze w Siemichoczach.
Na początku XX w. w Telatyczach przystąpiono do wzniesienia parafialnej świątyni, która 22 października 1903 r. została uroczyście poświęcona pw. Śww. Kosmy i Damiana. Z tego okresu pochodzi ogromny kamień położony przed wejściem do cerkwi w Telatyczach. Prawdopodobnie został on przywieziony z cmentarza we wsi Pieszczatka, a napis wyryty na nim ze znakiem krzyża w półksiężycu brzmi: tut leżit pan Fiodor Mackiewicz ziat' pana Turów. Nowo zbudowana cerkiew znajdowała się w dekanacie wysokolitewskim diecezji grodzieńsko-brzeskiejz, z liczbą parafian 1630 osób.
Dobrze zorganizowane bractwo opiekowało się uposażeniem świątyni. Zakupiona przez bractwo ikona Wniebowstąpienia Pańskiego w 1908r. podtrzymywała tradycję święta parafialnego, które było wezwaniem dawnych cerkwi.
Po I wojnie światowej ludność wracała z bieżeństwa w latach 1918-1920. Cerkiew w Telatyczach otrzymała status parafii etatowej i znajdowała się w diecezji poleskiej. Po II wojnie światowej Telatycze należą do dekanatu siemiatyckiego diecezji warszawsko -bielskiej. Ilość wiernych 2050 osób. W chwili obecnej w parafii jest 445 osób w 7 wsiach należących do parafii.
Dnia 27 kwietnia 1951r. Skarb Państwa przejał grunta cerkiewne o pow. 32,5 ha, pozostawiając parafii 7,28 ha. Dopiero w 1995 r. władze państwowe dokonały zwrotu gruntów cerkiewnych. Sama Cerkiew zachowana jest w dobrym stanie i stale wzbogacana.
W latach 70-tych cerkiew została zelektryfikowana, a w 1978 r. dach cerkwi wraz z dzwonnicą pokryto nową ocynkowaną blachą. Wewnątrz cerkwi w latach 1992-1995 wykonano prace konserwatorskie i renowacje ikon, pozłocono detale dekoracyjne, kolumny i ramy ikon.
Prace przeprowadzone przy Świątyni od 2001r.
1999-2001 - budowa nowego domu parafialnego i wykończenie
2001-2002 - postawienie ogrodzenia wokół plebanii
2001-2002 - wymiana instalacji elektrycznej w Cerkwi
2002 - malowanie i konserwacje Cerkwi zewnątrz
2003 - malowanie i konserwacje Cerkwi wewnątrz
2004 - postawienie kapliczki na Jordanie do oświęcenia wody
2005 - remont ogrodzenia wokół Cerkwi i położenie kostki brukowej
2006 - remont części ogrodzenia wokół Cerkwi
2007 - założenie alarmu przeciwpożarowego oraz przeciwwłamaniowego w Cerkwi
2008 - remont dalszej części ogrodzenia Cerkwi
2009 - remont kapliczki na cmentarzu - wewnątrz
2010 - początek remontu świątyni kopuła główna i dzwonnica
2011 - dalszy remont świątyni zewnątrz